منظور از آموزش سیاه قلم، نوعی از یادگیری نقاشی بوده که در آن فقط از قلم و مرکب سیاه، ذغال و یا مداد استفاده می شود. اگرچه در گذشته این واژه تنها برای موارد گفته شده کاربرد داشت اما امروزه منظور از آموزش سیاه قلم استفاده از زغال، مداد کنته و مداد کربنی می باشد که این مواد تیرگی بیشتری نسبت به مداد گرافیتی دارند، از این رو آثار خلق شده توسط آنها به این نام نهاده شد.
این نوع نقاشی معولاً به صورت فتو رئال و هایپر رئال انجام می شود و هنرمند به جای استفاده از مدل زنده، از روش جزء به کل استفاده می کند. به عبارت دیگر هنرمند با استفاده از یک عکس با کیفیت از مدل خود، با دقت و ریزبینی آن را بازسازی می کند.
امروزه علاوه بر طراحی چهره سیاه قلم، طراحی منظره با مداد کنته نیز محبوبیت بسیار زیادی در بین هنرمندان و هنرجویان پیدا کرده است.
آموزش سیاه قلم بیشتر بر روی عناصری تمرکز دارد که نشان دهنده نور، روشنایی و سایه پردازی هستند. هنرمند، با استفاده از نقاشی سیاه قلم و به کارگیری رنگ های سیاه و سفید تکنیک های خاص و جذابی را که برای این هنر مورد نیاز می باشد را پیاده سازی می کند. یکی از مهمترین ویژگی های این اثر، خلق طرح های پایدار و هنری بسیار زیبا در انواع خطی، بافتی و سایه می باشد. آموزش سیاه قلم باعث می شود که هنرمند با استفاده از تکنیک های آن آثار بسیار بی نظیر و حیرت انگیزی را خلق کند.
این هنر یکی از بهترین ابزار ها برای به تصویر کشیدن احساسات و ایده های درونی انسان می باشد که برای طراحی چهره افراد، منظره های گوناگون و به طور کلی هر سوژه ای که مورد علاقه هنرمند است، به کار می رود.
افرادی که به کار نقاشی سیاه قلم می پردازند و به آموزش سیاه قلم ، معمولاً روحیه ای درون گرا دارند و از این طریق می توانند به بهترین نحو ممکن احساسات خود را بیان کنند.